Update (naar aanleiding van antwoorden op onze vragen): De achterstanden in huisvesting van statushouders lopen op, dat ziet het college ook. Als provincie pakken we onze rol om gemeenten te ondersteunen hierbij en te houden aan de afspraken. Voor 1 juli 2024 moeten de achterstanden ingelopen zijn.
GroenLinks ziet kansen in het splitsen van woningen, kennisuitwisseling en het aanpassen van beperkende regelgeving om te zorgen dat er meer woningen bijkomen. Het college ziet die kansen ook en zet daar op in. Wij zijn blij met die inzet en blijven er goed op letten dat op korte termijn de beloofde voortgang geboekt wordt. Want iedereen heeft recht op een goede, betaalbare woning.
Er is een woningtekort, dat weten we. Dat is het gevolg van keuzes in Den Haag, doordat de kabinetten-Rutte stuurden op verkleining van de sociale woningvoorraad en het extra belasten van sociale huur. Particuliere huur werd een vrije markt met torenhoge prijzen en winsten voor woekeraars.
Het gevolg is dat mensen die een eerste huis zoeken nauwelijks kans maken op een betaalbare woning. Jongeren, starters, nieuwkomers met een verblijfsstatus: jarenlang zitten ze vast en wachten. Ze wonen bijvoorbeeld nog heel lang bij hun ouders, op een studentenkamer of in een asielzoekerscentrum. Dat levert vervolgens weer gebrek aan ruimte op voor nieuwe studenten en vluchtelingen.
Passend en betaalbaar
De wooncrisis is een tekort aan passende en betaalbare woningen. Er is veel ruimte die we niet benutten. Dure huurhuizen die lang leegstaan tot iemand de hoofdprijs betaalt. Veel te grote huizen waar ouderen nog in hun eentje wonen omdat er geen betaalbare plek in de buurt is om naartoe te verhuizen.
Volgens het Centraal Bureau voor Statistiek zal het aantal eenpersoonshuishoudens de komende jaren verder stijgen. Het toevoegen van eenpersoonswoningen of het ombouwen van gezinswoningen naar eenpersoonswoningen is nodig om deze trend op te vangen en kan ook helpen in de huisvesting van statushouders.
Statushouders
Het huisvesten van statushouders is een taak van gemeenten, waar de provincie op toeziet. Dat gaat niet in elke gemeente even goed: 33 gemeenten hebben hun doelstelling voor 2023 niet gehaald. GroenLinks en PvdA willen van het college weten wat er gebeurt om deze gemeenten waar nodig te ondersteunen en/of te handhaven op de taakstelling.
Het gebrek aan woningen voor mensen die een verblijfsvergunning hebben, heeft directe gevolgen voor de asielzoekerscentra – waar ze blijven tot er een woning is – en het aanmeldcentrum in Ter Apel – waar vluchtelingen blijven tot er plek is in een asielzoekerscentrum. Opstopping in de hele keten. Wanneer de huisvestingsdoelen wél gehaald worden, dragen we als Gelderland bij aan het oplossen van de onmenselijke opvangsituatie in Ter Apel en tijdelijke opvangkampen voor asielzoekers.
Benut de ruimte die er al is
De wooncrisis pakken we het allerbest aan door goed gebruik te maken van de ruimte die er al is. Villa’s die vrijkomen op te splitsen in fijne eenpersoons-units. Zorgen voor betaalbare doorstroom-appartementen voor senioren. Oude bedrijventerreinen creatief herinrichten voor allerlei soorten huishoudens. En bij nieuwbouw ruim inzetten op sociale woningen. Als de overheid daar niet op stuurt, levert ‘de markt’ vooral huizen in het dure segment op, waar veel winst op gemaakt kan worden. Een taakstelling van 30% sociale huur is broodnodig om te zorgen dat er passende en betaalbare woningen bijkomen.
Door jongeren, starters, senioren en statushouders een betere kans te bieden op een geschikte én betaalbare woning komt op andere plekken weer ruimte vrij.
Studenten kunnen weer een kamer vinden. Groeiende gezinnen kunnen uit hun startersappartement doorstromen. Asielzoekerscentra hebben ruimte voor nieuwe vluchtelingen die in procedure zitten, waardoor Ter Apel en tijdelijke opvanglocaties niet meer overvol zijn.
Het is in ieders belang om ons niet blind te staren op grote locaties voor nieuwe woningbouw maar juist ook de ruimte die er al is, goed te benutten.