Werkbezoek Statenfractie GroenLinks Gelderland

 

De Statenfractie van GroenLinks Gelderland, met Joa Maouche, Paul Hofman-Fransen, Wouter Witteveen en Evert Vermeulen, heeft op 20 december 2017 een werkbezoek gebracht aan het Hulshorsterzand. Zij wilden graag met eigen ogen zien wat de gevolgen zijn van de stikstofdepositie in dit natuurgebied. Onder begeleiding van Mirte Kruit, boswachter bij natuurmonumenten, werd het veld ingetrokken. Daarbij was ook de lijstrekker van GroenLinks Harderwijk, Yvonne Klein Rouweler aanwezig.

Natuurherstelmaatregelen

Het Hulshorsterzand is één van de soortenrijkste stuifzanden van Nederland. Als gevolg van successie waren de stuifzanden dichtgegroeid en was de heide deels verbost geraakt. Daardoor kwamen kenmerkende soorten in het gedrang en was het hoog tijd voor een flinke opknapbeurt. Tussen 2012 en 2016 zijn in het gebied een aantal ingrijpende natuurherstelmaatregelen uitgevoerd. Het project is voor een belangrijk deel gefinancierd vanuit LIFE-subsidie met bijdragen van de provincie Gelderland en Natuurmonumenten.

 

Gevolgen stikstofdepositie

Helaas heeft het natuurgebied nog steeds te maken met een hoge stikstofdepositie als gevolg van bedrijvigheid, veehouderij en verkeer in de directe omgeving. Als gevolg van de hoge stikstofdepositie ontwikkelt het grijs kronkelsteeltje (Campylopus introflexus), ook wel tankmos genoemd, zich veel sneller. De bijzondere korstmossen komen daardoor in het gedrang. Dat kan worden voorkomen met het eenmaal per twee jaar openwerken van het zand met een triltand cultivator, of door na een paar jaar de plekken met grijs kronkelsteeltje te plaggen. Voor bijzondere korstmossen is er dan echter te weinig tijd om tot ontwikkeling te komen. Dat zien je ook in het Hulshorsterzand. In de gespaarde groeiplekken met bijzondere korstmossen neemt grijs kronkelsteeltje toe, op de geplagde delen zijn uiteraard geen korstmossen aanwezig aangezien die met het plagsel zijn afgevoerd. Alleen pioniers als stuifzandkorrelloof (Stereocaulum condensatum) doen het daar nog relatief goed.

 

Enige zinnige oplossing is het terugdringen van de stikstofdepositie

Stikstofdepositie tast de kwaliteit van de natuur aan. Onder de huidige stikstofdeposities hebben korstmossen het erg moeilijk. Enerzijds is het beheer te intensief, anderzijds worden ze bedreigd door de snelle ontwikkeling van grijs kronkelsteeltje. Herstelmaatregelen worden hierdoor op termijn weer teniet gedaan. De enige zinnige oplossing is het probleem aanpakken bij de bron: het terugdringen van de stikstofdepositie. Dat is niet alleen positief voor de flora en fauna, maar bovendien kan de beheerinspanning dan verlaagd worden.

 

Programmatische Aanpak Stikstof (PAS)

Om de economie meer ruimte te bieden, is in juli 2015 het PAS in werking getreden. Het PAS-programma bestaat uit maatregelen om de uitstoot van stikstof te verminderen en herstelmaatregelen in de natuur te financieren. Zo ontstaat ruimte voor nieuwe economische ontwikkelingen. We zien echter dat er uitgegaan wordt van de prognose dat de stikstofuitstoot afneemt. Op basis daarvan geeft de provincie extra ontwikkelruimte aan bedrijvigheid, verkeersprojecten en veeteelt. Uit onderzoek van het RIVM blijkt echter dat de hoeveelheid stikstof helemaal niet afneemt. Ook in het Hulshorsterzand blijkt dat stikstof letterlijk roet gooit in de herstelmaatregelen. Daarom moet er gekeken worden of er niet meer gedaan moet worden en er voorlopig geen extra economische activiteiten in dat gebied zouden moeten worden toegelaten.