Op zaterdag 25 mei 2013 heeft staatssecretaris Sharon Dijksma het project Herstel Renkums Beekdal formeel geopend. Voorwaar een gebeurtenis waarop we als GroenLinks in Renkum en Gelderland ongelofelijk trots zijn. Veertien jaar geleden kaartte Patrick Jansen van de Gelderse GroenLinks Statenfractie een revolutionair idee aan: kan het industrieterrein aan de Beukenlaan in Renkum, met o.a. een grote rubberfabriek van Vredestein, niet beter verplaatst worden, zodat een groot knelpunt in de ecologische verbinding tussen de Veluwe en de Nederrijn via het Renkums beekdal verdwijnt? Een jaar later pakte Cees Kwakernaak van de Renkumse GroenLinks raadsfractie dit idee op en zette een aanvankelijk kansloos lijkend proces in werking. Maar, zoals Loesje zegt: HET KAN WEL!! Een industrieterrein van 12 ha is omgezet in natuur, een voor Nederland en zelfs Europa uniek project! De meeste bedrijven zijn naar andere locaties in de gemeente of de regio verplaatst. Een klus waaraan de GroenLinks wethouders Theo Beneder en Dirk van Uitert een trekkende rol in hebben vervuld. Zij waren projectleider van het Renkums Beekdal. Veertien jaar geleden waren deze mannen de dromers van een landschap dat er nu ligt. Een onmogelijke opgaaf, dat helemaal niet kon. Maar het kon toch. Het onmogelijke werd waar.

Met de officiële opening, waarbij gedeputeerde Jan Jacob van Dijk namens de provincie Gelderland aanwezig is, wordt een periode van meer dan tien jaar afgesloten. In die periode heeft het Renkumse industrieterrein Beukenlaan plaats gemaakt voor natuur. Negentien bedrijven, waaronder het beeldbepalende Vredestein, werden aangekocht of verplaatst.

Renkumse Poort

Het Renkums Beekdal maakt deel uit van de Renkumse Poort, die de hoge droge Veluwe verbindt met de lage, natte en voedselrijke uiterwaarden van de Rijn. Het industrieterrein Beukenlaan blokkeerde het dal van de Renkumse Beek over de gehele breedte. De omvorming naar een natuurlijk beekdallandschap heeft het leefgebied vergroot en brengt dieren uit beide gebieden met elkaar in aanraking. Zo is een aaneengesloten natuurgebied ontstaan.

Het Renkums Beekdal maakt deel uit van de Renkumse Poort. Deze poort verbindt de hoge droge Veluwe met de lage, natte en voedselrijke uiterwaarden van de Rijn. Het voormalig industrieterrein Beukenlaan blokkeert het dal van de Renkumse Beek over de gehele breedte. Deze blokkade bedreigt veel dieren, zoals vogels, reptielen en insecten in hun voortbestaan. De omvorming naar een natuurlijk beekdallandschap vergroot het leefgebied en brengt dieren uit beide gebieden met elkaar in aanraking. Bovendien is het herstel van het beekdallandschap ook een oplossing voor de verdroging van het gebied. 

Aanleiding

In het najaar van 1999 worden er over de toekomst van het industrieterrein de Beukenlaan vragen gesteld in de Provinciale Staten (door GroenLinks en D66). De intentie hiervan is een ombuiging van het vigerende beleid ten aanzien van het terrein in de richting van herstel van het beekdallandschap, om zo een forse kwaliteitsimpuls te geven aan de Zuid Veluwe. Om de mening van de (lokale) bevolking hierover te peilen organiseert GroenLinks in januari 2000 een discussieavond voor de bevolking van Renkum.

Deze ontwikkelingen hebben ertoe geleid dat in het voorjaar van 2000, verschillende actoren in het stilleggen van de werkzaamheden een laatste kans zien om de ecologische verbinding tussen Veluwe en uiterwaarden via het dal van de Renkumse beek te kunnen realiseren. Als na de sanering de renovatie van het terrein wordt voortgezet, ligt de bestemming namelijk voor een langere periode vast. Om de haalbaarheid van het herstel van de ecologische verbinding te kunnen bepalen, verzoekt de lokale afdeling van GroenLinks aan LNV (LNV-Oost) hiernaar een haalbaarheidsstudie te laten uitvoeren. Realisatie van de ecologische verbinding is namelijk voor LNV ook van belang als onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur. Deze informatie kan vervolgens worden gebruikt bij de pogingen de gemeente over te halen tot een heroverweging ten aanzien van de bestemming van het terrein. Volgens de vigerende wet- en regelgeving bepaalt de gemeente namelijk de bestemming van het terrein, provincie en rijk hebben hierbij een sturende en/of toetsende taak

Voorbeeldproject

De provincie Gelderland ging voorop in  het project. De provincie ziet het Renkums Beekdal als een voorbeeldproject, waarin natuurontwikkeling, behoud en ontwikkeling van landschap, cultuurhistorie en recreatie hand in hand gaan. In 2003 werd het samenwerkingsconvenant Renkums Beekdal getekend door de toenmalige ministeries van LNV en VROM, gemeente Renkum en de provincie. In het project wordt verder samengewerkt met Dienst Landelijk Gebied, Staatsbosbeheer, het bedrijfsleven en waterschap Vallei en Veluwe.

Kosten

Het project kostte 40 miljoen euro. De provincie was de eerste die met middelen over de brug kwam. Zij betaalden 8 miljoen euro aan dit project. Onder meer ministeries, de gemeente Renkum, Staatsbosbeheer, het bedrijfsleven en waterschap Vallei en Veluwe deden mee. Wegens de vondst van explosieven uit de Tweede Wereldoorlog liep het project vertraging op. De maatregelen die moesten worden genomen, kostten zo'n 1,2 miljoen euro. In het gebied is tijdens de Slag om Arnhem zwaar gevochten.

Op de foto de initiatiefnemers, v.l.n.r.:

Theo Beneder, Dirk van Uitert, Cees Kwakernaak en Patrick Jansen