GroenLinks heeft Statenvragen gesteld over het onder de grond brengen van hoogspanningslijnen in Zutphen. Statenlid Frans Bruning vraagt om financiële steun van de provincie voor de verkabeling van drie hoogspanningslijnen in de bebouwde kom van Zutphen.
In Zutphen is een bewonersgroep uit verschillende wijken al lange tijd in overleg met de gemeente om drie hoogspanningslijnen binnen de bebouwde kom van Zutphen onder de grond te krijgen. Ook de gemeenteraad van Zutphen heeft zich uitgesproken voor een verkabeling van de drie lijnen. Naar aanleiding hiervan heeft de netbeheerder TenneT in 2018 een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd. Het resultaat hiervan, in 2019, is dat verkabeling op voldoende diepte goed mogelijk is. De kosten ervan worden door TenneT op circa € 18 miljoen geschat. De verkabeling is belangrijk als voorzorgsbeleid voor de volksgezondheid, passend bij het advies van de Gezondheidsraad.
Er zijn sterke aanwijzingen voor een oorzakelijk verband van de elektromagnetische velden met een verhoogd risico op kinderleukemie; en ook voor andere aandoeningen worden mogelijke verbanden onderzocht. De Regering sprak al in 2015 uit dat hoogspanningslijnen binnen de bebouwde kom in 2030 in heel Nederland (diep) ondergronds moeten zijn gebracht. Voor dit doel heeft het Ministerie van EZK een bijdrageregeling in het leven geroepen, waarbij het Rijk 80 % van de kosten van verkabeling op zich neemt. Gemeenten moeten zich dan wel vóór het einde van dit jaar aanmelden. Daarna moeten de gemeenten alles zelf betalen.
Duidelijk is dat dit laatste Zutphen voor een onmogelijke taak stelt. In het geval van de drie Zutphense lijnen liggen ruim 1.000 woningen binnen de zone die door de Gezondheidsraad wordt aangemerkt als ongewenst voor bewoning door kinderen. De Zutphense lijnen worden dan ook gerekend tot de top-10 gevaarlijkste lijnen van Nederland. De resterende financiële opgave voor Zutphen, 20 % van de totale kosten bedraagt ongeveer € 4 miljoen euro.
Gezien de huidige financiële situatie van de gemeente is ook dit bedrag een te grote opgave. Tegelijkertijd heeft de Provincie er alle belang bij dat Zutphen uit de financiële problemen komt.
De Provincies Utrecht en Overijssel hebben in vergelijkbare situaties financiële steun toegezegd.