Nee, het wordt echt geen vierde termijn in de Eerste Kamer voor Tineke Strik. De laatste twaalf jaar hield ze talloze ballen in de lucht. Is het nu dan tijd voor rust? Integendeel. Ze wil zich als onderzoeker volledig gaan concentreren op een van de belangrijkste uitdagingen van deze tijd: migratie. ‘Migratie is topprioriteit in Europa, maar we hebben nauwelijks feiten om beleid op te baseren.’

 

‘Begrijp me goed, het is echt hartstikke leuk in de Eerste Kamer!’ Tineke wil dat toch echt gezegd hebben. ‘Vooral omdat we nu ook in de Tweede Kamer wat volume krijgen. En het is prachtig om de partij als geheel te zien groeien.’ Maar twaalf jaar is toch echt genoeg, vindt ze. ‘Het is tijd voor nieuwe mensen.’ Dan lachend: ‘En ik wil geen meubilair worden!’ De afgelopen jaren zijn tropenjaren geweest: een vierdaagse werkweek op de Radboud Universiteit, met allerlei extra taken, zoals het Europees Netwerk voor Migratiedeskundigen. En dan nog twintig uur per week voor de Eerste Kamer én als afgevaardigde daarvan in de Raad van Europa.

 

Effecten van vluchtelingendeals

Tineke is universitair hoofddocent bij het Centrum voor Migratierecht van de Radboud Universiteit. ‘We besteden veel aandacht aan onderwijs, ook aan Nederlandse advocaten en rechters. Hen geven we ook advies over de betekenis van de Europese regels voor het Nederlandse beleid. Maar we doen ook veel onderzoek. Momenteel leg ik de laatste hand aan een onderzoeksrapport voor het Europees Parlement over de gevolgen van Brexit voor de rechtspositie van migranten. Er is nog zoveel te doen als het gaat om vluchtelingen en migratie. En de problemen worden steeds urgenter. Vooral nu in de politiek een patstelling is ontstaan en Europa deals sluit met derde landen, zoals Egypte, Algerije en Marokko. Ik wil onderzoeken wat de effecten zijn van die deals. Wat is de impact op de mensenrechten? Die feiten heb je nodig om beleid te kunnen maken. Nu sluiten we deals zonder de consequenties goed in kaart te hebben. In de Raad van Europa kreeg ik ruime steun voor een resolutie hierover, en nu wil ik de effecten van deze politiek van afschuiven (op landen zonder enig asielsysteem) nauwlettend blijven volgen.’

 

‘Zie je wel, die vluchtelingen zijn gevaarlijk’

Haar motivatie om met deze problematiek bezig te blijven wordt onder andere gevoed door haar ervaringen op Lesbos, in kamp Moria. ‘Ik ben ook zelf de vluchtroute over de Balkan gaan afleggen. Over de Macedonische grens, via Servië, Slovenië en Oostenrijk. Toen ik uit Slovenië vertrok, werd die verschrikkelijke aanslag in de Bataclan gepleegd. Toen dacht ik: nu gaat de sfeer omslaan. De angst ontstond inderdaad dat terroristen gemakkelijk konden meereizen met de vluchtelingen. Mensen denken nu: ‘Zie je wel, die vluchtelingen zijn gevaarlijk voor ons.’

 

Arbeidsmigratie: waar is het debat?

Inmiddels is migratie een topprioriteit geworden voor Europese politici. Tineke: ‘Maar het is fact free. Voor alle andere politieke beleidsonderwerpen stellen we doelen en hebben we impact assessments. Maar migratiebeleid wordt gemaakt op basis van onderbuikgevoel. Ook in Nederland zouden we veel degelijker en feitelijker met elkaar moeten debatteren. Daarom doe ik nu onderzoek naar gezinsherenigingsregels bijvoorbeeld. En naar arbeidsmigratie. Politici willen er niet aan om daar beleid op te maken. Terwijl we in 2060 in Europa 60 miljoen arbeidskrachten te kort komen. Maar in deze angstcultuur durft niemand er een rationeel debat over te voeren.’

 

Urgente problemen vragen dappere politici

Dan toch nog even terug naar de Nederlandse politiek: hoe kijkt Tineke naar de komende verkiezingen? ‘Ik heb heel mooie visioenen over groen gevulde Provinciale Staten en Senaat. Nu we in de Tweede Kamer zo gegroeid zijn en er lokaal heel veel GroenLinks-bestuurders aan de knoppen draaien, is het tijd voor de volgende stap. We moeten het groene geluid laten horen, onze plannen over het voetlicht brengen, draagvlak creëren. En dadelijk dus gedeputeerden leveren. Daarna verwacht ik een turbulente periode in de Eerste Kamer. Het kabinet zal geen meerderheid hebben, dus ze zullen echt naar ons moeten luisteren. Nú is ook de tijd. Urgente problemen vragen om dappere bestuurders en politici. Die gaat GroenLinks leveren.’ Maar zegt zij zelf de politiek dan definitief vaarwel? ‘Nee, het blijft natuurlijk wel kriebelen. Ik zie wel wat er nog komt.’

 

Bio:

Tineke Strik is namens GroenLinks sinds 12 juni 2007 lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, sinds 9 juni 2015 als fractievoorzitter. Eerder was ze wethouder in Wageningen. Ze promoveerde in 2011 op de totstandkoming en de nationale effecten van Europees asiel en migratiebeleid. Sinds 2009 doceert ze migratierecht bij de Radboud Universiteit, momenteel als universitair hoofddocent.