Al jaren gaat de natuur in Nederland achteruit. Het aantal soorten planten en dieren is de afgelopen 100 jaar met 80% afgenomen. En dat is schadelijk. Schadelijk voor de natuur, voor de biodiversiteit, voor onze ecosystemen, voor het overleven van de natuur. En daarmee is het ook schadelijk voor de landbouw. Want ook de landbouw is uiteindelijk afhankelijk van insecten, van biodiversiteit en van gezonde grond.

In mei 2019 heeft het hoogste rechtsorgaan, de Raad van State, gesteld dat de stikstofuitstoot en de stikstofdepositie in de natuur omlaag moet. Naar aanleiding van deze uitspraak heeft het Rijk een adviescommissie Stikstofproblematiek ingesteld onder leiding van Johan Remkes. Deze commissie bracht eind september haar bevindingen naar buiten. De titel van het rapport spreekt boekdelen: Niet alles kan.

In dit rapport staat klip en klaar dat we nu stappen moeten zetten voor natuurherstel. De eerste stappen die daartoe op korte termijn gezet kunnen en moeten worden zijn vermindering van de stikstofuitstoot door de landbouw en het wegverkeer, in elk geval in de nabijheid van natuurgebieden.

Vandaag trokken veel boeren naar Arnhem om te protesteren tegen de eerste maatregelen die voortvloeien uit het rapport van Remkes.

Dat de boeren demonstreren omdat zij een te lage prijs voor hun producten krijgen, dat onderschrijft GroenLinks. Om dat te veranderen is een systeemverandering nodig. Er moet een systeem komen waarbij de boer een eerlijke prijs krijgt voor zijn producten. GroenLinks is een voorstander van die systeemverandering en ondersteunt die aan alle kanten.

De realiteit is dat landbouw blijven bedrijven op de huidige wijze, met doorgaande schaalvergroting, met veel monoculturen en met het mestoverschot een heilloze weg is. Het moet anders. En het kan anders. We produceren nu voor een groot deel voor het buitenland. Door het sluiten van kringlopen en te zorgen voor fair pricing kan de boer een goede boterham verdienen met een mooi bedrijf dat in balans is met de natuur. Dat ondersteunen wij van harte.

Vandaag zagen we ook de lelijke kant van de democratie: mensen die het recht om te demonstreren misbruiken. Mensen die de dialoog niet meer aangaan. Mensen die hun gelijk willen opleggen aan de ander. Mensen die eisen dat de politiek naar hen luistert en daartoe het gebruik van, in Gelderland verbaal en elders ook fysiek, geweld niet schuwen. Dat is niet hoe je hoort om te gaan met je recht op vrije meningsuiting. Dat is niet hoe je omgaat met politici die naar eer en geweten een afweging maken wat het publiek belang het meest dient. In een democratie bevecht je elkaar met woorden, uitsluitend met woorden.



GroenLinks staat voor een groen en een sociaal Gelderland. Waarin we zorgen dat ook volgende generaties hier goed kunnen leven. Daarvoor is het nodig dat we hard gaan werken aan natuurherstel. De stikstofuitstoot moet omlaag. En daarvoor moeten alle partijen hun bijdrage leveren: de industrie, het verkeer en ook de boeren. De maatregelen van Remkes staan voor ons als een huis.

Janet Duursma, fractievoorzitter