In haar paspoort staat dat ze geboren is in de Sovjet Unie. Het herinnert haar aan een tijd die ze liever vergeet. Natasha Kolbeek is opgegroeid in Oekraïne. Ze hekelt de beweegredenen van de initiatiefnemers van het referendum. “Maar nu het er is, hoop ik dat iedereen gaat stemmen. Voor dit associatieverdrag hebben mensen in Oekraïne hun leven gegeven.”

Natasha Kolbeek is fractievolger van GroenLinks Gelderland en commissielid bij de gemeente Berkelland. Ze kwam in 2003 naar Nederland en werd actief in de plaatselijke politiek zodra ze de kans kreeg: ‘Ik wil hier actief zijn in de politiek, juist omdat ik de verandering heb meegemaakt. De verandering van leven in een benauwd communistisch systeem naar leven in een vrije democratie. In Nederland realiseren mensen zich vaak niet hoe waardevol het is dat ze hun stem kunnen laten horen. Dat ze in een democratie leven.’

Fluisteren over de Holodomor

Ze weet nog precies hoe het voelt om onderdrukt te worden, om door toedoen van een regime in armoede te leven: “Toen mijn broertje net geboren was, moest ik vaak een hele dag in de rij staan om melk voor hem te kopen.” Maar nog erger vond ze het dat niemand vrijuit durfde te praten: “Dat heb ik als kind heel bewust meegemaakt. Mijn oma fluisterde in het Oekraïens over vroeger. Over Stalin en de Holodomor.” De Holodomor zijn de ‘golven’ van hongersnood in de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek in ’21-’23, ’32-’33 en ’46-‘47. Het Nederlands ontbeert een goede vertaling van het ‘man-made famine’, zoals het in het Engels heet. De schattingen van het aantal slachtoffers van de Holodomor lopen uiteen van 2,5 tot 10 miljoen.

Het gevoel van vrijheid

Natasha weet ook hoe het voelt als zo’n samenleving ‘open gaat’. In 1991 werd Oekraïne onafhankelijk, na de val van de Berlijnse muur. Ze was toen elf jaar. “Het was niet allemaal meteen perfect hoor, maar dat nieuwe gevoel van vrijheid herinnert elke Oekraïner van mijn generatie zich nog. Dat is ook het gevoel dat hen hielp de kou te doorstaan op het Euro-Maydan in 2004, tijdens de Oranje Revolutie. Gelukkig verliep de machtsoverdracht toen vreedzaam.”

Een hart onder de riem

De opstand in 2013-2014 liep heel anders af. Er werd met harde hand ingegrepen en er vielen veel doden. Natasha: “De reden dat mensen de straat op gingen is dat Yanukovitch op het laatste moment het associatieverdrag met de Europese Unie niet wilde tekenen. Onder druk van Rusland.” Het verdriet om de mensen die stierven in deze bloedige revolutie is Natasha’s drijfveer om Nederlanders nu dringend op te roepen om vóór het associatieverdrag te stemmen. “De regering is het gelukkig sowieso al van plan en het is geen dwingend referendum, maar toch hoop ik dat Nederlanders met een ‘ja’-stem het Oekraïense volk een hart onder de riem willen steken. Een stem vanuit het hart, is een stem vóór Oekraïne.”