Wat is er aan de hand?
De teelt van lelies gaat gepaard met intensief gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Die middelen verspreiden zich via lucht, bodem en water, en zijn terug te vinden in het milieu én in de directe leefomgeving van mensen. Steeds vaker wordt de link gelegd met gezondheidsklachten, waaronder neurologische aandoeningen zoals Parkinson. Uit recent nieuws[1] blijkt dat de lelieteelt zich nu verplaatst naar gemeenten waar nog geen verbod geldt, zoals Lochem. Dit zogeheten ‘waterbedeffect’ zorgt voor extra druk op kwetsbare gebieden, terwijl andere gemeenten al wel maatregelen hebben genomen.
Geen provinciaal beleid
Hoewel de provincie wel contact zegt te hebben met inwoners, gemeenten en telers, blijft een echte regierol uit. In de antwoorden op eerdere vragen stelt het provinciebestuur dat het aan gemeenten is om te bepalen of ze lelieteelt willen toestaan. Maar juist deze versnipperde aanpak zorgt voor problemen. Grond wordt schaarser, de prijzen stijgen, en boeren die willen omschakelen naar duurzamer gebruik van landbouwgrond krijgen het moeilijk.
De uitspraak van de Raad van State[2] in april 2025 maakt duidelijk dat lelieteelt schadelijk kan zijn voor de natuur. Toch is nog steeds niet duidelijk wat dit betekent voor vergunningen in Gelderland. Ook ontbreekt er nog steeds duidelijk beleid om gezondheidsrisico’s aan te pakken.
Waarom wij opnieuw vragen stellen
De indienende partijen vinden dat gezondheid, natuur en milieu niet afhankelijk mogen zijn van de postcode waarin je woont. Daarom hebben we opnieuw vragen gesteld aan het college van Gedeputeerde Staten. We willen onder andere weten waarom er nog geen provinciaal beleid is om het waterbedeffect te voorkomen, of de provincie inmiddels de gevolgen van de uitspraak van de Raad van State in beeld heeft en of er actief gestuurd wordt op het verminderen van het gebruik van bestrijdingsmiddelen.
Tijd voor actie
Wij roepen de provincie op om verantwoordelijkheid te nemen. Iedereen verdient een veilige en gezonde leefomgeving, en onze natuur moet beschermd worden. Dat betekent: een gezamenlijke aanpak, met heldere kaders en toekomstperspectief voor boeren die willen verduurzamen. Het is tijd voor duidelijke keuzes, in het belang van mens, dier en milieu.
[1] https://nos.nl/regio/gelderland/artikel/683422-buurt-bezorgd-om-giftige-lelieteelt-wij-ademen-deze-lucht-in
[2] https://www.raadvanstate.nl/actueel/nieuws/april/meer-onderzoek-gewasbeschermingsmiddelen/
