Gelderland heeft een rijke traditie in herdenken en vieren van vrijheid. Tegelijk blijft het koloniale en slavernijverleden onderbelicht, net als de doorwerking ervan vandaag. Tijdens onze rondetafel spraken wij onder andere Erfgoed Gelderland en het Comité 30 juni–1 juli Arnhem. Die vertelden dat er veel energie, kennis en betrokkenheid in de samenleving is, maar dat professionals en vrijwilligers soms vastlopen op versnipperde regelingen en het ontbreken van een netwerk. Ook is er nog weinig verbinding met onderwerpen die de provincie wel al viert en ondersteunt, , zoals de vieringen rond 4 en 5 mei.  

Voortbouwen op eerdere aanbevelingen
Het vorige College deed concrete suggesties om vrijheid breed op te pakken. Het advies was om aandacht te geven aan al het leed uit het slavernijverleden, het koloniale verleden, maar ook uit andere oorlogen in het heden en verleden. Hiermee zouden we een stem kunnen geven aan onderbelichte verhalen zodat alle inwoners zich kunnen herkennen in de activiteiten rondom het herdenken en vieren van vrijheid. Sinds de start van deze bestuursperiode was er nog weinig gedaan met deze aanbevelingen. Daar hebben we naar aanleiding van de rondetafel weer schot in gekregen.

Een inzichtelijk gesprek
Kolonialisme en slavernij hebben ook in Gelderland nadrukkelijke sporen achtergelaten. Het onderzoek van Erfgoed Gelderland laat veel lokale en regionale aanknopingspunten zien van tot slaaf gemaakten, slaveneigenaren, Gelderse investeringen en buitenhuizen met koloniale verbanden. Dit werd door Erfgoed Gelderland helder gepresenteerd tijdens de rondetafel. Het koloniale en slavernijverleden is onderdeel van onze gezamenlijke geschiedenis, maar meer onderzoek is nodig om een vollediger beeld te krijgen van dit stukje Gelders erfgoed.

Het vervolg
Dankzij de gezamenlijke inzet op dit thema wordt de handschoen nu toch opgepakt door het College. Zij zullen begin volgend jaar met een notitie komen waarin ze invulling geven aan onze ideeën voor het onderzoeken van ontbrekende kennis en het ondersteunen van professionalisering en netwerkvorming bij lokale herdenkingscomité’s. Wij hebben erop aangedrongen dat dat de organisaties daarbij betrokken worden die zich hier al langer mee bezighouden. Wij kijken uit naar deze uitwerking om hier als provincie verdere ondersteuning aan te geven."

Vrijheid is geen museumstuk. Het is een werkwoord en een levende afspraak met elkaar. Met deze toezegging zetten we een stap naar een Gelderland waar we eerlijk zijn over gisteren, om te bouwen aan onderling begrip vandaag en morgen, en waar iedereen zich thuis voelt in het verhaal van vrijheid.