Kort na de zomervakantie is in de Bernulphuskapel in Oosterbeek een select groepje ‘waterspecialisten’ bij elkaar gekomen op uitnodiging van Renske Waardenburg van de Statenfractie GroenLinks, maar ook van Wethouder Dirk van Uitert van de gemeente Renkum en Sjaak van ’t Hof (GroenLinks Arnhem).

Aanwezig waren kenners van water op nationale schaal, zoals Flip Witte, en gemeentelijke schaal, namelijk Manon Wille. Ook present waren de voorzitter van GroenLinks landelijk, Henk Nijhof, en waterschappers als Jan Aalbers (Veluwe) en Dirk Kuipers, het Renkumse raadslid Cees Kwakernaak en afdelingsvoorzitter Frans Beurskens. De sfeer was goed en het weer perfect. Na een kennismaking kwam de centrale vraag al snel op tafel: hoe krijgen we water op de agenda? Er werd veel gemopperd op de landelijke lijn van GroenLinks dat waterschappen best kunnen worden opgeheven. Daarnaast was er aandacht voor lokale wateraspecten als watervisie, rioleringsplan, afvalwaterbalans en specifiek voor Renkum: beken…. Heel veel beken.

Bomen over water

Verschillende waterthema’s kwamen op allerlei manieren langs. Kort samengevat:

  • Samenwerking in de keten is erg belangrijk. Met name gemeenten en waterschappen moeten samen optrekken als het gaat om een optimale waterhuishouding. Daarbij is het afkoppelen van regenwaterafvoer van de riolering een aspect, maar is ‘natuurlijk’ onderhoud van watergangen, beken en slootjes even belangrijk, want voor burgers nogal ‘in het oog springend’. Provincie en Rijk spelen hierin ook een rol.
  • De aanpak van de klimaatverandering gaat niet alleen over CO2, hoewel het daar wel op lijkt. Water is mogelijk nog belangrijker. Het denken van mensen over drinkwater, hemelwater en grondwater mag nog wel wat meer aandacht krijgen. Er is uitgebreid stilgestaan bij het geloof dat afkoppelen van regenwaterafvoer een oppepper is voor het grondwaterpeil. Helaas… Vanuit bijvoorbeeld Oosterbeek stroomt het water kilometers ver omlaag naar de Betuwe.
  • De lobby van boerenorganisatie LTO is groot, concluderen we. Zouden we ook niet meer van onderaf lobby moeten voeren? Agrariërs zien droogte niet als een bedreiging omdat ze erg geen schade van ondervinden. De natuur daarentegen lijdt er wel onder. - TOP-gebied Baakse Beek ligt stil door een bij de EHS aangenomen motie (volgens gedeputeerde Keereweer is dit niet zo)
  • Gemeenten kunnen in de structuurvisie het waterbeleid een goede basis geven. Daarnaast zouden GroenLinks-afdelingen de volgende punten in verkiezingsprogramma’s kunnen opnemen:
    • water zichtbaar maken en positief verbinden met cultuur;
    • afkoppelen van hemelwater voorrang geven;
    • bij bouwplannen zou eerst moeten worden gekeken naar gevolgen voor water; er kan worden gestimuleerd dat mensen hun grond niet helemaal verharden; er kan gekeken worden naar handhaving.
    • Grote bedrijventerreinen en nieuw- en oudbouw met platte daken: stappen nemen naar groene daken in combinatie met zonne-energie.
    • De provincie zou in de structuurvisie bescherming van het grondwaterpeil kunnen opnemen en meer de regie pakken.
    • Bij plannen als het ‘verbeteren’ van de A18 ook aangeven dat dit gevolgen heeft voor water.
  • Het is niet duidelijk of er voldoende wordt gehandhaafd.
    • Boeren zijn bijvoorbeeld meer bezig met te nat dan met te droog (want dan sproei je toch gewoon).
    • Bedrijven die water gebruiken (feitelijk ook drinkwaterbedrijven), maar ook gebruikers van grondwater voor warmte-koudeopslag moeten dat netjes en doordacht doen.
    • Nederland moet extra aandacht besteden (en dus ook een grensprovincie als Gelderland) aan interregionale samenwerking met Duitsland. Daar is de organisatie van waterbeheer over allerlei lagen verspreid, dus goed contact en gezamenlijke projecten kunnen helpen.
  • Laat zien wat je aan het doen bent (belang riolering en afkoppeling -> rendement in geld), maar laat ook zien hoe het was en weer moet worden. Historisch meanderende beken die ooit zijn rechtgetrokken en weer terug gaan naar slingerend: waarom en met welk positief effect, naast dat het mooier is!

Voorbeelden in Oosterbeek

Na een uurtje ‘bomen’ zijn we onder aanvoering van Flip Witte en wethouder Dirk van Uitert door het dorp Oosterbeek gewandeld. Langs de warmte-koudeopslag van het gemeentehuis, via een heuvelachtige mooie weg naar De Zomp. Relevant om te horen dat je bij flinke hoogteverschillen eigenlijk geen hemelwaterafkoppeling voor elkaar krijgt en dat lekkende riolen een fiks probleem zijn voor poelen, vijvers en beken. De Zomp in Oosterbeek (google eens op deze zoekterm) is een schitterende heemtuin. Deze had last van vervuiling, maar de reden was onduidelijk. Na het nemen van watermonsters bleken vreemde stoffen als cafeïne in het vijverwater te zitten. Dit wees op lekkage van het riool. Het riool is gerepareerd door er een grote rubberen binnenband in te plakken, een soort omgedraaid condoom. De slechte kwaliteit van rioleringen is een bekend probleem voor grond- en oppervlaktewater. Dat zelfs nieuwe riolen al snel kunnen gaan lekken, was voor de wandelaars toch wel een verrassing.

Vervolg

Na terugkeer in de kapel heeft gastvrouw Roelinde Boot een heerlijke lunch verzorgd. De middag bestond uit napraten en concrete afspraken maken. Zo hebben we afgesproken dat we snel een advies aan onze raadsfracties sturen met een lijstje van mensen die deskundig zijn op het gebied van water. Verder hebben we afgesproken dat de Statenfractie in mei 2010 een bijeenkomst over water organiseert voor (nieuwe) raadsleden.

Renske Waardenburg, Statenlid Groen-Links Gelderland

 

 

Lees vorige artikel over EHS