Onlangs zag ik een foto van een bioscoop. Op de gevel stond iets als: Wanneer het leven niet meer op een film lijkt, zullen wij weer films gaan vertonen. Dat vond ik een treffende omschrijving. Het is een onwerkelijke situatie waarin we zijn beland.
Maar op een of andere manier moeten we een weg vinden in deze onwerkelijke werkelijkheid.
Hartverwarmend zijn in dit verband de vele initiatieven van mensen om elkaar te helpen, om op een of andere manier contact te hebben met eenzame mensen, om alle mensen in noodzakelijke beroepen een hart onder de riem te steken. GroenLinks vindt het goed dat er hernieuwde waardering is voor al die mensen in vitale beroepen als de zorg en het onderwijs.
In dit verband zou ik de volgende vraag willen opwerpen.
Stel je voor, je zit met een paar kinderen op de bank, of in de tuin, of waar dan ook. En die kinderen vragen hoe je hoopt dat de wereld er uitziet als zij groot zijn. Welke verhaal vertel je ze dan?
Ik kan me voorstellen dat je zegt dat je hoopt dat mensen in redelijke vrede met elkaar samenleven. Waarbij de meeste mensen een prettig leven kunnen leiden. Waarbij er een balans is tussen werk en ontspanning. Waarin alle mensen toegang hebben tot schoon drinkwater, gezond eten, een prettig huis met in de buurt een bos, strand of hei om op vrije dagen lekker rond te kunnen struinen. Waarbij je in de zomer op het strand kunt zitten en ’s winters af en toe kunt sleeën.
Het andere scenario kun je bedenken: Een wereld waarin steeds meer mensen last krijgen van perioden van lange droogte en elders steeds vaker overstromingen zijn. Waarin vaker niet-te-blussen branden woeden. Waarin stormen heviger worden en waarin landbouwgrond uitgeput raakt. Een wereld waarin diersoorten verdwijnen waardoor het ecosysteem ontwricht is en waardoor plagen als de eikenprocessierups of sprinkhanen gewoonte in plaats van uitzondering zijn.
Op de vraag van deze kinderen kiest iedereen natuurlijk allemaal voor het eerste scenario.
En toch, als ik de geluiden om mij heen hoor, dan maak ik mij wel zorgen.
Ik begrijp dat veel mensen zeggen dat het eerste dat ons nu te doen staat is om de economie te ondersteunen. Dat er een hoop mensen zijn die in onzekerheid zitten over hun inkomen, over hoe ze hun huur of hypotheek moeten betalen. Bedrijven die op omvallen staan, maar ook culturele instellingen die het niet meer redden. Studenten en flexwerkers die niet weten hoe de nabije toekomst eruit zit. Mensen die zich zorgen maken of hun baan wel blijft bestaan.
Dus natuurlijk is er veel aandacht voor de economie nu. Alle begrip daarvoor. Maar er is meer. Zorgen om mensen in hun thuissituatie, zorgen om culturele instellingen, zorgen om welzijnsvoorzieningen.
De kernvraag is hoe we hierop reageren.
Júist nu moeten we de economie aanjagen door de overstap te maken naar een nieuwe economie, een groene economie. Zorg dat de maatregelen die we nemen nu helpen én in de toekomst!
De omslag naar een manier van produceren die in balans is met de natuur, met wat de aarde aankan, is noodzakelijk om grote problemen te voorkomen. Problemen met drinkwater, met de voedselvoorziening. We kunnen daar wat aan doen. Laten we dat ook doen!
Dit is het moment om die verandering vorm te geven. Door mensen om te scholen voor werk in de groene economie. Door te produceren binnen de grenzen van de natuur in natuurinclusieve kringlooplandbouw. Door circulair te gaan bouwen. Door in de regionale economie niet de bedrijven te ondersteunen waarin winst maken voorop staat, maar waarin het gaat om werkelijke toevoeging van waarde. Door werk te maken van schoon en hoogwaardig openbaar vervoer. De noodzakelijke transities moeten doorgang vinden. Juist nu!
Verduurzaming en herstel kunnen heel goed hand in hand gaan.
Door te investeren in circulair bouwen, in wijken met genoeg groen, in schone energie, in biodiversiteit, in schoon vervoer en een gezonde leefomgeving.
Laten we zorgen dat we koploper worden in het aanzwengelen van schone, nieuwe initiatieven.
Zodat we, met onze investeringen, een voorloper worden in de nieuwe economie.
Om nu de noodzakelijke acute hulp te kunnen verlenen, gaat GroenLinks akkoord met een verdubbeling van het budget tot 10 miljoen euro. Hoe dat bedrag gefinancierd wordt, dat kunnen we bepalen bij de jaarrekening. De optie om hiervoor een beroep te doen op het stamkapitaal is voor GroenLinks een redelijke optie.
GroenLinks vindt het ook van belang dat we alle goede initiatieven die ontstaan in de samenleving ondersteunen. En dat we kijken of en hoe we deze kunnen blijven benutten wanneer deze crisis voorbij is.
Dit is ook een tijd om ruimte te bieden aan nieuwe initiatieven, zoals bijvoorbeeld lokale experimenten met het basisinkomen. We willen ook dat nagedacht wordt over hoe het openbaar vervoer eruit zou moeten zien in de anderhalvemetersamenleving.
Ik neem u even mee terug naar het bankje in de tuin, met die kinderen.
Ik roep iedereen op om werk te maken van het eerste scenario. Kiezen we nu voor maatregelen waarmee we de oude economie stimuleren, dan stevenen we af op nieuwe grote problemen. We kunnen nu het verschil maken. We kunnen nu andere keuzes maken. We kunnen nu onze verantwoordelijkheid nemen voor een betere wereld. Voor een wereld met een toekomst. Mooi om deze oproep juist vandaag te kunnen doen, op de dag van de aarde, een dag die staat voor positieve initiatieven.
Voorzitter, het is voorjaar. Iedereen wil graag naar buiten. Kinderen willen buiten spelen, mensen willen de natuur in. Dat is logisch. Mensen zoeken in hun vrije tijd graag het bos, het strand of de hei op. Natuur is belangrijk voor mensen. Maar de natuur vormt ook de basis van ons bestaan. Daar moeten we zuinig op zijn!
Als we onze kinderen echt een wereld gunnen waarin zij goed kunnen leven, dan is dit het moment om andere keuzes te maken. De keuze voor een Gelderland dat toekomst heeft, een Gelderland dat een koploper is in de nieuwe economie, een Gelderland waarin het prettig wonen en werken is, nu en in de toekomst!
Janet Duursma, 22 april 2020
