Afgelopen dinsdag lag er een initiatiefvoorstel voor waarmee raadgevende referenda over PS-besluiten zouden kunnen worden aangevraagd, nadat Provinciale Staten hierover een besluit hebben genomen. Een dergelijke vorm van inspraak bevat een prikkel weerstand te voeden, creëren en organiseren. “Nu staan we niet per definitie negatief tegenover het organiseren van weerstand. Weerstand kan heel gerechtvaardigd zijn: als bijvoorbeeld de verkeerde belangen het overwicht krijgen. Wanneer kapitaal, winstbejag en groei-denken boven het belang van leven op aarde gesteld worden”, aldus GroenLinks Statenlid Paul Smits. 

Het raadgevend referendum zou in dit geval echter alleen een advies zijn. Dit kan leiden tot verwarring bij de bevolking over wat er precies besloten is en wat het advies van het referendum inhoudt. De gevoede ontevredenheid zou dan nog eens versterkt worden met onduidelijkheid over de uitkomst van het referendum, wat samen vooral leidt tot een afname van het vertrouwen in de provinciale politiek. 

Daarnaast zou een raadgevend referendum na een besluit van Provinciale Staten leidden tot onnodige vertragingen in de besluitvorming. Als Provinciale Staten een besluit hebben genomen over een bepaald onderwerp, zou een eventueel raadgevend referendum daarna nog gehouden moeten worden. Het voorgestelde proces zou ongeveer een doorlooptijd van een jaar hebben. Zo veel tijd hebben de urgente crises waar we voor staan niet! 

Een daadwerkelijk bindend correctief referendum, zoals beschreven in het advies van de Staatscommissie Parlementair Stelsel, zouden we eventueel kunnen overwegen als noodrem. Hierbij moet heel helder zijn afgekaderd onder welke voorwaarden dit mogelijk is, en moet een passende uitkomstdrempel gehanteerd worden. Mogelijkheden voor dit soort referenda hebben wij in de provincie niet. 

GroenLinks wil daarom kijken hoe we onze provinciale democratie echt versterken. GroenLinks heeft hoge verwachtingen van de route die Gedeputeerde Staten wil inzetten om te komen tot een voorstel voor een Gelderse participatieverordening. Daarnaast zouden we graag meer gebruik maken van burgerberaden, zoals het Burgerberaad voor het Klimaat waarvan wij vorige week het rapport hebben ontvangen!